Aktualności
Urlop okolicznościowy
Urlop okolicznościowy to szczególny rodzaj płatnych dni wolnych, przysługujących osobom zatrudnionym na umowie o pracę. Można z niego skorzystać, aby zrealizować wszelkiego rodzaju sprawy wynikające z istotnych wydarzeń życiowych, takich jak choćby narodziny dziecka, ślub czy śmierć bliskiej osoby. Tego rodzaju dni wolne nie wliczają się do urlopu wypoczynkowego, co oznacza, że są przyznawane dodatkowo.
Co mówi prawo o urlopie okolicznościowym?
Zasady przyznawania urlopu okolicznościowego określono w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. Przepisy dokładnie wskazują sytuacje, w których pracownik może ubiegać się o taki urlop oraz jego wymiar.
Kiedy można skorzystać z urlopu okolicznościowego?
Urlop okolicznościowy – jak sama nazwa wskazuje – przysługuje w wyjątkowych, typowo okolicznościowych sytuacjach. Wśród nich, wymienia się następujące:
- ślub pracownika – przysługują dwa dni wolne, które można wykorzystać zarówno w dniu ceremonii, jak i w terminie związanym z jej organizacją czy odpoczynkiem po uroczystości;
- ślub dziecka – w tym przypadku pracownik może wziąć jeden dzień urlopu, np. na pomoc w przygotowaniach do ślubu;
- narodziny dziecka – pracownikowi przysługują dwa dni wolne, zazwyczaj wykorzystywane przez ojców, aby wspierać partnerkę przy noworodku;
- śmierć bliskiej osoby – wymiar dni wolnych zależy od stopnia pokrewieństwa: 2 dni w przypadku śmierci małżonka, dziecka, rodzica, ojczyma lub macochy, a 1 dzień w przypadku śmierci rodzeństwa, teściów, dziadków, wnuków lub innych osób pozostających na utrzymaniu pracownika;
Wymiar i zasady udzielania urlopu okolicznościowego
W zależności od sytuacji pracownikowi przysługuje jeden lub dwa dni wolne. Aby skorzystać z urlopu, należy poinformować pracodawcę i złożyć stosowny wniosek – najlepiej z odpowiednim wyprzedzeniem, o ile okoliczność jest możliwa do przewidzenia, jak np. w przypadku zaplanowanego ślubu. W przypadku nagłych zdarzeń, takich jak śmierć bliskiej osoby czy nagłe narodziny dziecka, informacja o nieobecności powinna być przekazana najszybciej, jak to tylko możliwe.
Wniosek o urlop (dokument) powinien zawierać następujące dane:
- dane pracownika i pracodawcy;
- liczbę dni wolnych oraz daty ich wykorzystania;
- powód przyznania urlopu;
Choć pracodawca może zażądać dokumentów potwierdzających zasadność urlopu, np. aktu zgonu lub akt urodzenia, to w zdecydowanej większości przypadków samo oświadczenie pracownika okaże się wystarczające.
Urlop okolicznościowy a wypoczynkowy
Urlop okolicznościowy nie wpływa na wymiar urlopu wypoczynkowego. Oznacza to, że pracownik, który wykorzystał wszystkie dni urlopu wypoczynkowego, nadal może skorzystać z dni wolnych z tytułu wyjątkowych zdarzeń życiowych.
Pracownicy w Polsce mają prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze:
- 20 dni – jeśli ich staż pracy wynosi mniej niż 10 lat,
- 26 dni – jeśli mają co najmniej 10-letni staż pracy.
Do stażu pracy wliczają się okresy zatrudnienia u różnych pracodawców, a także okresy nauki (np. ukończenie studiów wyższych dodaje 8 lat do stażu).
Urlop okolicznościowy przysługuje w zależności od sytuacji życiowej i wynosi:
- 2 dni – na własny ślub, narodziny dziecka, śmierć małżonka, dziecka, rodzica, ojczyma lub macochy,
- 1 dzień – na ślub dziecka, śmierć teściów, dziadków, wnuków, rodzeństwa lub osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika.
Tak, jak wspomnieliśmy wcześniej, łączna liczba dni urlopu okolicznościowego nie jest stała, bowiem zależy od liczby i rodzaju zdarzeń życiowych w danym roku. Nie wpływa też na przysługujący urlop wypoczynkowy.
Czy urlop okolicznościowy może zostać unieważniony?
Dni wolne muszą być bezpośrednio związane z konkretnym wydarzeniem. Pracodawca ma prawo odmówić urlopu, jeśli jego termin znacząco odbiega od daty okoliczności, np. gdy pracownik chce skorzystać z urlopu miesiąc po pogrzebie.
Urlop okolicznościowy to elastyczna forma wsparcia dla pracowników w szczególnych momentach życia. Daje możliwość załatwienia formalności lub odpoczynku w trudnych bądź wyjątkowych sytuacjach, zapewniając jednocześnie pełne wynagrodzenie.
Przeczytaj też:
